اثر میزان ازت بر عملکرد ، اجزا عملکرد و درصد پروتئین دانه ارقام سورگوم دانه ای در شرایط آب و هوایی اصفهان

به منظور مناسب ترین رقم و مناسب ترین سطح ازت بر روی عملکرد ، اجزا عملکرد و درصد پروتئین دانه سورگوم دانه ای آزمایشی در سال 1379 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در لورک نجف آباد به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. کرتهای اصلی به چهارسطح کود ازت شامل 0 ، 50 ، 100 ، 150 کیلوگرم در هکتار ازت خالص و کرتهای فرعی به چهار رقم سورگوم دانه ای (پیام ، سپیده ، بومی اردستان و کیمیا ) اختصاص یافتند . کاشت در 5 تیر ماه در ردیف هایی به فاصله 60 سانتیمتر با فاصله روی ردیف 10 سانتیمتر به روش هیرم کاری و با دست انجام شد.با افزایش سطح کود ازت ، ارتفاع بوته ، تعداد برگ ، تعداد پنجه ، طول خوشه ، تعداد خوشه در بوته ، تعداد دانه در خوشه ، وزن صد دانه ، وزن دانه در خوشه ( عملکرد هر خوشه) ، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک ، شاخص بداشت و درصد پروتئین دانه افزایش یافت . دیگر صفات مورد بررسی تحت تاثیر کود ازت قرار نگرفت . ارقام در مورد کلیه صفات تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. رقم بومی داری بیشترین ارتفاع بوته ، تعداد برگ، تعداد دانه در خوشه ، وزن صد دانه ، وزن دانه در خوشه ، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک و درصد پروتئین دانه بود. این رم 42/9 تن در هکتار دانه با 65/13 درصد پروتئین تولید کرد. رقم سپیده دارای بیشترین طول خوشه ، رقم پیام دارای بیشترین شاخص برداشت و رقم کیمیا دارای بیشترین تعداد پنجه در بوته بود. عملکرد دانه از بیشترین به کمترین مقدار به ترتیب متعلق به ارقام بومی ، سپیده ، پیام و کیمیا و درصد پروتئین دانه از بیشترین به کمترین به ترتیب متعلق به ارقام بومی، پیام ، کیمیا و سپیده بود.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که برای تولید بیشترین عملکرد دانه به 100 کیلوگرم در هکتار ازت خالص در شرایط مشابه با مطالعه حاضر نیاز می باشد. هرچند که با افزایش میزان ازت تا سطح 150 کیلوگرم در هکتار ازت خالص عملکرد دانه به میزان جزیی افزایش یافت ولی این افزایش از نظر آماری معنی دار نبود.برای درصد پروتئین دانه سطح 150 کیلوگرم در هکتار ازت خالص مناسب ترین سطح بود . بهترین رقم این مطالعه رقم بومی بود این رقم با دارا بودن بیشترین وزن صد دانه و تعداد دانه در خوشه توانست بیشترین عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه را به خود اختصاص دهد.